RACIONALITETI GJATE KOHES SE SHKOLLES.
Nga FRANCESCO DI GIORGIO
ARTIKULL I BOTUAR NE REVISTEN PRESTIGJIOZE , “ITALIA ORNITOLOGICA”, NE SHKURT  2020.
pershtatur ne shqip nga EDUART CARA

PA NJOHURITE MBI  MAREDHENIEN  E BRENDESHEME  TE GRUPIT, ÇDO PROCES  GJATE  SHKOLLES MUNDET  TE REZULTOJE  I PAEFEKTESHEM TEK ZOGJTE  E KENGES ......

Maestrot , ose profesoret  e kenges,  me te cilet  zogjte e rinj  vihen ne kontakt per formimin e tyre, nuk jane I vetmi burim . Nje efekt te dukshem mbi zhvillimin dhe  organizimin e personalitetit te kegetareve  te  ardheshem,  vjen  ne fakt  nga shoket  e  grupit.
Ne kontakt  me maestro (profesoret), zogjte mesojme te vihen  ne maredhenie dhe  perballje   me gjithe te, gje  qe i ndihmon  ne zhvillimin  e repertorit   dhe te kompetencave  , njekohesisht  ne nje koncept  per  vet veten.
Duke pare rendesine qe grup-shkolla  mer ne rritjen, si  dhe rendesine  ne integrimin  e cdo individi , eshte e rendesishme qe menaxheri  i shkolles se kenges (MBARESHTUESI) , te jete ne gjendje te njohe, te  kuptoje  dhe  promovoje dinamiken midis  grupit  te nxeneseve  dhe maestros  derisa kjo te  rezultoje  konstruktive ne procesin e mesimit  dhe  formimit.
Nderkohe qe kultura e grupit ka tendenca  te theksoje  aspektet  e homogjenitetit  mes anetareve qe e perbejne,  struktura  e larmishme   nenvizon  karakteristikat  e heterogjenitetit .
Nje  grup-shkolle  , mund te quhet nje strukture formale,  me  role dhe  emra zyrtare. Por mundet te jete  dhe nje strukture informale  e fshehur,  qe regullon  nderveprimin ndermjet  zogjve te  mesuar . Kjo e dyta,  eshte nje strukture  pak e njohur nga stervitesi  ( rritesi) , qe kondicionon ne menyre te dukshme  klimen  e mesimit , duke ditur  qe nxenesit   i referohen  shpesh here profesorit ose si e therasim duke uazuar,maestros.
Ne periudhen e shkolles  disa nga shoket  (zogjte)  rezultojne  me te mirepritur nga te  tjeret. Jane me te vjetrit ata, me alegro  dhe me te mirepritur  per te bashkepunuar .
Kur kanarina eshte ne moshe  te re nuk pranohet nga shoket, gjendjet  emocionale qe i krijohen  kane tendence qe te pengojne  zhvillimin  e  personalitetit.
Duke pare nxenesit  né situata te ndryshme te shkolles, vihet re qe jo te gjithe  kane te njejten mundesi  ne pjesemarje, apo  ne komunikim . Disa prej tyre nuk marin pjese , te tjeret  marin pjese me shpesh, te tjere  akoma nuk degjohen (nga te tjeret) ose perbuzen  ne nderhyrjet  e tyre, duke ushtruar nje bullizem te hapur .
Nderkohe qe nga  njohesi  i kenges  se bukur kerkohet  te njohe ato qe ne grup ushtrojne  nje force me te madhe  , duke bere kujdes ne mos forcimin  e sjelljes se dominaces , duke promovuar sa me shume te mundet  pergjesine e perbashket.
Pa njohjen e  e relacioneve te brendeshme te grupit,  cdo proces edukativ gjate shkolles  mund te rezultoje joefektiv. Kjo ben qe nxenesit  te zbulojne avantazhet  qe rrjedhin  nga pjesemarja ne grup  apo te punes se perbashket,  duke kuptuar  njekohesisht qe autostima e tyre mund te ndizet , jo per te qene me te mire  se te tjeret , por  me shume per te kontribuar  se bashku  me te tjeret ne krijimin  e nje grupi efikas.
Ne sinteze  , kerkohet qe  kujdesei  duhet  te mobilizoje maksimalisht  forcat e grupit  , deri kur keto rrisin  zhvillimin  e individeve dhe  nuk ushtrojne  rezistence ne rritjen educative te tij.
Maredhenia me te tjeret  ne grup eshte shume e  rendesishme, eshte ekzistenciale dhe  edukuese .
Nisur nga supozimi qe cdo kanarine e re, e specializuar per kenge  , mund te krahasohet  me nje sfungjer  qe mund te thithe  cfaredo nuance emocionale efektive  , maredheniesh,  njohjesh  , dhe qe kapaciteti i thithjes  e anasjelltas eshte ne propocion  me moshen e saj.
Nderthurja  edukuese  mund te paraqese (kur  monitorohet me menyre efikase) nje kopesht  parajse,  ndersa ne rast  pakujdesie ( nje fushe plehrash  ).
Ashtu si  ne cdo forme te bashkejeteses , gjithmone  rregullat  qe disiplinojne  jeten ne bashkesi , ndihmojne   individet  te respektojne  lirine  e te tjereve  por mbi te gjtha mesojne njohjen e kufijve  te personalitetit  te tjetrit.
Cdo rregull  eshte shkaku  i nje zhgenjimi , por cdo zhgenjim zhvillon ate energji qe e adreson  individin drejte objektivit  te rritjes , te konfirmimit  individual dhe zhvillimit  te identitetit te tij .